Συνέντευξη του Φρανκ Μπέερμαν για τη συναυλία του με την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών στις 8/12/2017
Ο διεθνώς αναγνωρισμένος αρχιμουσικός, Φρανκ Μπέερμαν, ανεβαίνει στο πόντιουμ της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών για να αναμετρηθεί με τα έργα-ορόσημο της συναυλίας «Ηρωικές Αφηγήσεις». Στη συνέντευξη που ακολουθεί, μιλά για τη σχέση μουσικού διευθυντή με την ορχήστρα, τους ήρωες σήμερα, αλλά και την ανάγκη απελευθέρωσης, κατά την ερμηνεία, μιας προσωπικής, συναισθηματικής γλώσσας.
Ερώτηση: Συμφωνείτε με την άποψη πως η «Ηρωική» (Συμφωνία αρ. 3 σε μι ύφεση μείζονα, έργο 55), αποτελεί ένα από τα πολυτιμότερα έργα της παγκόσμιας συμφωνικής παρακαταθήκης; Και αν ναι, ποιο είναι το στοιχείο ή τα στοιχεία που επιχειρηματολογούν υπέρ αυτής της αξιολόγησης;
Frank Beermann: Ω Θεέ μου! Υπάρχουν τόσα πολλά μοναδικά και θαυμάσια συμφωνικά έργα. Παρ' όλα αυτά, η «Ηρωική» σηματοδοτεί ένα σημείο αλλαγής στη συμφωνική παράδοση που ορίζει την ιδέα της Συμφωνίας με έναν πολύ νέο και μοναδικό τρόπο.
Ερώτηση: Στην «Hρωική», ο ήχος πού παράγεται από το σύνολο της Ορχήστρας είναι πολύ πιο πλούσιος και ογκώδης. Συμφωνείτε με τον ισχυρισμό ότι πρόκειται για ένα τέχνασμα του Μπετόβεν, με το οποίο ήθελε να κρύψει ότι είχε ήδη αρχίσει να χάνει την ακοή του;
Frank Beermann: Δεν το νομίζω. Ο Μπετόβεν έγραψε πολλές "μικρότερες" και "ελαφρύτερες" συμφωνίες μετά την Ηρωική, βρισκόμενος σε μια ακόμα χειρότερη κατάσταση κώφωσης. Κατά τη γνώμη μου, ο "νέος" ήχος της Ηρωικής είναι αφιερωμένος στη γενικότερη ιδέα σύλληψης του έργου, καθώς και του συμβολισμού του.
Ερώτηση: Πόσο απαιτητικός, από πλευράς διεύθυνσης ορχήστρας, είναι ο διαρκής διάλογος, δηλαδή ο συγχρονισμός ερμηνευτή και ορχήστρας;
Frank Beermann: Η σχέση μεταξύ μουσικού διευθυντή και ορχήστρας είναι ένας από τους πιο θαυμάσιους τρόπους επικοινωνίας. Έχουμε ένα μεγάλο κοινό θέμα και πάντα προσπαθούμε να αναπτύξουμε τον εαυτό μας και τις επιδόσεις μας, μέσα από την αλληλεπίδραση και το συντονισμό.
Ερώτηση: Ο Μπετόβεν είναι ιδιαίτερα γλαφυρός συνθετικά στην «Εισαγωγή Έγκμοντ». Για παράδειγμα στην αρχή της εισαγωγής όταν η μουσική αφηγείται τη σύλληψη του Κόμη, στις βαθιές χορδές ακούγονται οι Ισπανοί δικαστές που τον διώκουν. Αυτές οι αφηγηματικές εναλλαγές αποτελούν πρόκληση για εσάς ως μαέστρο;
Frank Beermann: Είναι μία από τις μεγαλύτερες αρετές της μουσικής του Μπετόβεν, το να περιγράφει δραματικές εξελίξεις και μεμονωμένα συναισθήματα με έναν πολύ σαφή τρόπο. Προκειμένου, να ερμηνεύσει κανείς το κομμάτι πρέπει μόνο να το ακολουθήσει και να το προσεγγίσει με την προσωπική του συναισθηματική γλώσσα.
Ερώτηση: Στις νότες του fortissimo staccato του μπάσου, στο τελευταίο πιάνο που συμπληρώνει τα πρώτα βιολιά, ολόκληρη η ορχήστρα βρίσκεται σε μια νότα όταν εφαρμόζεται η θανατική ποινή του Έγκμοντ. Ποια οδηγία θα δώσετε στους μουσικούς πριν αναμετρηθούν με αυτό το εξαιρετικό έργο;
Frank Beermann: Λυπάμαι πολύ, αλλά αυτό θα παραμείνει μυστικό μεταξύ εμού και των μουσικών της ορχήστρας. Το κοινό πρέπει απλά να αφεθεί στη μαγεία της μουσικής.
Ερώτηση: Ο Γκαίτε, από το θεατρικό του οποίου είχε εμπνευστεί ο Μπετόβεν, είχε δηλώσει ότι ο συνθέτης εξέφρασε τις προθέσεις του με «με αξιοσημείωτη μεγαλοφυΐα». Γνωρίζετε το συγκεκριμένο θεατρικό έργο; Κι αν ναι, συμφωνείτε με την άποψη του Γκαίτε; -διατηρώντας φυσικά, και το πλεονέκτημα της χρονικής απόστασης…
Frank Beermann: Οπωσδήποτε, και συμφωνώ με την άποψη του! Κάποτε παρακολούθησα μια παράσταση με την απόδοση του κειμένου του Γκαίτε σε συνδυασμό με τη μουσική του Μπετόβεν, και μπορώ να πω με βεβαιότητα ότι η μουσική του Μπετόβεν αυξάνει πραγματικά τη δραματική εξέλιξη του έργου του Γκαίτε.
Ερώτηση: Οι ήρωες έχουν θέση στη σημερινή εποχή; Κι αν ναι, ποια είναι αυτή η θέση;
Frank Beermann: Αυτή είναι μια πάρα πολύ καλή ερώτηση! Κατά τη γνώμη μου, όσο πιο δειλός γίνεται ο κόσμος, τόσο περισσότεροι ήρωες χρειάζονται. Ελπίζω προσωπικά να αποκτήσουμε λίγο περισσότερο θάρρος και σθένος στην ψυχή και στην καθημερινότητά μας, ώστε πλέον να μη χρειαζόμαστε ηρωικά σύμβολα, αλλά να είμαστε όλοι καθημερινοί, πραγματικοί ήρωες.
Από το Γραφείο Τύπου της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών