< Επιστροφή
Δον Κιχώτης
Παρασκευή, 28 Απριλίου 2017
Η παρουσίαση του Δον Κιχώτη του Ρίχαρντ Στράους υπήρξε μία εκκρεμότητα της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών, ήδη από πέρυσι, το Μάιο-λόγω της, αναγκαστικής τότε, αναβολής. Με τη σολιστική αρωγή του ταχύτατα ανερχόμενου Γερμανού βιολοντσελίστα Γκάμπριελ Σβάμπε και του εξαιρετικού «δικού μας» βιολίστα Πάρι Αναστασιάδη, η Ορχήστρα, με την ευγενική υποστήριξη της Πρεσβείας της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας, ανταποκρίνεται στην παρουσίαση του επικού έργου του Στράους, φέτος, στη συναυλία που θα δώσει την Παρασκευή 28 Απριλίου, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. Υπό τη μπαγκέτα του καλλιτεχνικού της διευθυντή Στέφανου Τσιαλή η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών θα ερμηνεύσει, όμως, και την, πάντα ολόφρεσκη, «Κλασική» Συμφωνία του Σεργκέι Προκόφιεφ καθώς και το ανάλαφρο «Πανηγύρι της Αση-Γωνιάς» του Μίκη Θεοδωράκη.
Το συμφωνικό σκέρτσο «Το πανηγύρι της Αση-Γωνιάς» είναι νεανικό έργο του συνθέτη. Γράφτηκε το 1946, όταν ο Μίκης Θεοδωράκης ήταν μόλις 21 έτους και εκτελέστηκε για πρώτη φορά τον Ιούλιο του 1953 από την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών με διευθυντή τον Φιλοκτήτη Οικονομίδη. Σύμφωνα με τις επισημάνσεις του Γεώργιου Σκλάβου, στο πρόγραμμα εκείνης της συναυλίας, «το πανηγύρι της Αση-Γωνιάς είναι γραμμένο σύμφωνα με τον τύπο της Σουίτας, με τη διαφορά ότι εδώ τα διάφορα μέρη που αποτελούν τη χορευτική αυτή φόρμα όχι μόνο παίζονται σε συνέχεια, δίχως διακοπή, αλλά θα έλεγε κανείς ότι αποτελούν ένα και το αυτό μέρος». Από την αρχή έως το τέλος του έργου, «κυριαρχεί το χαρακτηριστικό «κρητικό» θέμα, που ολοκληρώνεται και εμφανίζεται στην κανονική του μορφή μόνο στο τέλος και πάνω στους οργιαστικούς ρυθμούς του κρητικού χορού «πεντοζάλη»».
Λίγους μήνες πριν το ξέσπασμα της Οκτωβριανής Επανάστασης, ο Προκόφιεφ καταπιάστηκε με τη σύνθεση της Πρώτης του Συμφωνίας, επιχειρώντας να απαντήσει έμπρακτα στο υποθετικό ερώτημα, πώς θα έγραφε ένας συνθέτης σαν τον Χάυντν, αν ζούσε στον Εικοστό αιώνα. Έτσι γράφτηκε η Συμφωνία με τον συνθέτη της να αξιοποιεί στοιχεία χαρακτηριστικά του Χάυντν (έντονες αντιθέσεις δυναμικής, ενεργητικά περάσματα υψηλής έντασης αλλά και νοηματικά φορτισμένες εκπλήξεις) τα οποία διυλίζονταν, όμως, μέσα από απολύτως δικά του, αναγνωρίσιμα χαρακτηριστικά όπως το ιδιαίτερο μοντερνιστικό στιλ και η τόσο προσωπική του αίσθηση περί χιούμορ και πρωτοτυπίας. Ο Προκόφιεφ ήταν που έδωσε στην Συμφωνία του και το προσωνύμιο «Κλασική», όχι μόνο λόγω του ύφους της αλλά και με την ελπίδα πως αυτή θα γινόταν ένα αναπόσπαστο κομμάτι του συμφωνικού ρεπερτορίου-όπερ και εγένετο. Η «Κλασική» Συμφωνία, εκτελέστηκε πρώτη φορά τον Απρίλιο του 1918 στην Αγ. Πετρούπολη (τότε Λένινγκραντ) υπό τη διεύθυνση του ιδίου του συνθέτη.
Ο Δον Κιχώτης, το έκτο κατά σειρά συμφωνικό ποίημα του Ρίχαρντ Στράους, γράφτηκε το 1897, ενώ εκείνος εργαζόταν ως πρώτος αρχιμουσικός στην Όπερα του Μονάχου. Η πρεμιέρα του δόθηκε το Μάρτιο του 1898 στην Κολωνία από την Ορχήστρα Gürzenich υπό τη μουσική διεύθυνση του Φραντς Βύλνερ. Ο συνθέτης περιέγραφε το έργο ως «φανταστικές παραλλαγές πάνω σε ένα θέμα ιπποτικού χαρακτήρα», υποδηλώνοντας πως σκοπός του ήταν η μελέτη των κεντρικών ηρώων του αριστουργήματος του Θερβάντες, με έμφαση στον Δον Κιχώτη και τον ακόλουθό του, Σάντσο Πάντσα. Έτσι, μετά από ένα μακρύ ορχηστρικό πρόλογο που παρουσιάζει τον Δον Κιχώτη να αναπολεί μία εποχή ευγένειας, γενναιότητας και αγνού έρωτα, το σόλο βιολοντσέλο εκθέτει το κύριο θέμα όλου του έργου, αναλαμβάνοντας την εκπροσώπηση του ονειροπόλου ιππότη. Αντιστοίχως ο γραφικός Σάντσο Πάντσα αντιπροσωπεύεται από τη σόλο βιόλα.. Όσο για τις παραλλαγές του σπουδαίου έργου του Στράους, καθεμία τους αναφέρεται σε ένα στιγμιότυπο από το βιβλίο του Θερβάντες.
ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕ ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ Παρασκευή 28 Απριλίου, 20.30 Μέγαρο Μουσικής Αθηνών Αίθουσα Χρήστος Λαμπράκη
ΜΙΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ (γεν. 1925) Το πανηγύρι της Αση-Γωνιάς, συμφωνικό σκέρτσο
ΣΕΡΓΚΕΪ ΠΡΟΚΟΦΙΕΦ (1891–1953)
Συμφωνία αρ.1 σε ρε μείζονα, έργο 25 «Κλασική»
1. Allegro con brio
2. Larghetto
3. Gavotte (Non troppo allegro)
4. Finale (Molto vivace)
ΡΙΧΑΡΝΤ ΣΤΡΑΟΥΣ (1864–1949)
Δον Κιχώτης, φανταστικές παραλλαγές για μεγάλη ορχήστρα πάνω σε ένα θέμα ιπποτικού χαρακτήρα, έργο 35
Εισαγωγή – Θέμα με παραλλαγές – Φινάλε
Σολίστ:
Γκάμπριελ Σβάμπε, βιολοντσέλο
Πάρις Αναστασιάδις, βιόλα
Μουσική Διεύθυνση: Στέφανος Τσιαλής
Tης συναυλίας θα προηγηθεί (στις 19:45) δωρεάν εισαγωγική ομιλία από τον Τίτο Γουβέλη για τους κατόχους εισιτηρίων.
Αγορά εισιτηρίων: Ηλεκτρονική μέσω της ιστοσελίδας του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών ή στα ταμεία του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών. Πληροφορίες εισιτηρίων στο 210 72 82 333
Το συμφωνικό σκέρτσο «Το πανηγύρι της Αση-Γωνιάς» είναι νεανικό έργο του συνθέτη. Γράφτηκε το 1946, όταν ο Μίκης Θεοδωράκης ήταν μόλις 21 έτους και εκτελέστηκε για πρώτη φορά τον Ιούλιο του 1953 από την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών με διευθυντή τον Φιλοκτήτη Οικονομίδη. Σύμφωνα με τις επισημάνσεις του Γεώργιου Σκλάβου, στο πρόγραμμα εκείνης της συναυλίας, «το πανηγύρι της Αση-Γωνιάς είναι γραμμένο σύμφωνα με τον τύπο της Σουίτας, με τη διαφορά ότι εδώ τα διάφορα μέρη που αποτελούν τη χορευτική αυτή φόρμα όχι μόνο παίζονται σε συνέχεια, δίχως διακοπή, αλλά θα έλεγε κανείς ότι αποτελούν ένα και το αυτό μέρος». Από την αρχή έως το τέλος του έργου, «κυριαρχεί το χαρακτηριστικό «κρητικό» θέμα, που ολοκληρώνεται και εμφανίζεται στην κανονική του μορφή μόνο στο τέλος και πάνω στους οργιαστικούς ρυθμούς του κρητικού χορού «πεντοζάλη»».
Λίγους μήνες πριν το ξέσπασμα της Οκτωβριανής Επανάστασης, ο Προκόφιεφ καταπιάστηκε με τη σύνθεση της Πρώτης του Συμφωνίας, επιχειρώντας να απαντήσει έμπρακτα στο υποθετικό ερώτημα, πώς θα έγραφε ένας συνθέτης σαν τον Χάυντν, αν ζούσε στον Εικοστό αιώνα. Έτσι γράφτηκε η Συμφωνία με τον συνθέτη της να αξιοποιεί στοιχεία χαρακτηριστικά του Χάυντν (έντονες αντιθέσεις δυναμικής, ενεργητικά περάσματα υψηλής έντασης αλλά και νοηματικά φορτισμένες εκπλήξεις) τα οποία διυλίζονταν, όμως, μέσα από απολύτως δικά του, αναγνωρίσιμα χαρακτηριστικά όπως το ιδιαίτερο μοντερνιστικό στιλ και η τόσο προσωπική του αίσθηση περί χιούμορ και πρωτοτυπίας. Ο Προκόφιεφ ήταν που έδωσε στην Συμφωνία του και το προσωνύμιο «Κλασική», όχι μόνο λόγω του ύφους της αλλά και με την ελπίδα πως αυτή θα γινόταν ένα αναπόσπαστο κομμάτι του συμφωνικού ρεπερτορίου-όπερ και εγένετο. Η «Κλασική» Συμφωνία, εκτελέστηκε πρώτη φορά τον Απρίλιο του 1918 στην Αγ. Πετρούπολη (τότε Λένινγκραντ) υπό τη διεύθυνση του ιδίου του συνθέτη.
Ο Δον Κιχώτης, το έκτο κατά σειρά συμφωνικό ποίημα του Ρίχαρντ Στράους, γράφτηκε το 1897, ενώ εκείνος εργαζόταν ως πρώτος αρχιμουσικός στην Όπερα του Μονάχου. Η πρεμιέρα του δόθηκε το Μάρτιο του 1898 στην Κολωνία από την Ορχήστρα Gürzenich υπό τη μουσική διεύθυνση του Φραντς Βύλνερ. Ο συνθέτης περιέγραφε το έργο ως «φανταστικές παραλλαγές πάνω σε ένα θέμα ιπποτικού χαρακτήρα», υποδηλώνοντας πως σκοπός του ήταν η μελέτη των κεντρικών ηρώων του αριστουργήματος του Θερβάντες, με έμφαση στον Δον Κιχώτη και τον ακόλουθό του, Σάντσο Πάντσα. Έτσι, μετά από ένα μακρύ ορχηστρικό πρόλογο που παρουσιάζει τον Δον Κιχώτη να αναπολεί μία εποχή ευγένειας, γενναιότητας και αγνού έρωτα, το σόλο βιολοντσέλο εκθέτει το κύριο θέμα όλου του έργου, αναλαμβάνοντας την εκπροσώπηση του ονειροπόλου ιππότη. Αντιστοίχως ο γραφικός Σάντσο Πάντσα αντιπροσωπεύεται από τη σόλο βιόλα.. Όσο για τις παραλλαγές του σπουδαίου έργου του Στράους, καθεμία τους αναφέρεται σε ένα στιγμιότυπο από το βιβλίο του Θερβάντες.
ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕ ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ Παρασκευή 28 Απριλίου, 20.30 Μέγαρο Μουσικής Αθηνών Αίθουσα Χρήστος Λαμπράκη
ΜΙΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ (γεν. 1925) Το πανηγύρι της Αση-Γωνιάς, συμφωνικό σκέρτσο
ΣΕΡΓΚΕΪ ΠΡΟΚΟΦΙΕΦ (1891–1953)
Συμφωνία αρ.1 σε ρε μείζονα, έργο 25 «Κλασική»
1. Allegro con brio
2. Larghetto
3. Gavotte (Non troppo allegro)
4. Finale (Molto vivace)
ΡΙΧΑΡΝΤ ΣΤΡΑΟΥΣ (1864–1949)
Δον Κιχώτης, φανταστικές παραλλαγές για μεγάλη ορχήστρα πάνω σε ένα θέμα ιπποτικού χαρακτήρα, έργο 35
Εισαγωγή – Θέμα με παραλλαγές – Φινάλε
Σολίστ:
Γκάμπριελ Σβάμπε, βιολοντσέλο
Πάρις Αναστασιάδις, βιόλα
Μουσική Διεύθυνση: Στέφανος Τσιαλής
Tης συναυλίας θα προηγηθεί (στις 19:45) δωρεάν εισαγωγική ομιλία από τον Τίτο Γουβέλη για τους κατόχους εισιτηρίων.
Αγορά εισιτηρίων: Ηλεκτρονική μέσω της ιστοσελίδας του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών ή στα ταμεία του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών. Πληροφορίες εισιτηρίων στο 210 72 82 333